Succes religieuze festivals toont honger naar geloof

Origineel gepubliceerd in Bruzz, opgevolgd door een radiointerview.

Op 27 september komt Franklin Graham naar Brussel. In de ING Arena op de Heizel spreekt hij op het Festival of Hope, waar zo’n 12.000 mensen verwacht worden. Waarom komt een evangelist in ’s hemelsnaam naar een (post)christelijk land als België?

Grahams motivatie: “We willen mensen duurzame hoop geven en hen sterken in hun geloof. De oplossing voor de wereldproblemen is spiritueel, eerder dan politiek.” De geestelijke crisis in het Westen is overduidelijk: nihilisme, het gebrek aan zingeving of hogere doelen, geen gedeeld, transcendent verhaal om in te gelóven. Grahams remedie: “Het menselijke hart moet genezen worden. Enkel God kan dat.” Of zoals Jezus al zei: “De mens leeft niet van brood alleen, maar van elk woord dat komt uit de mond van God.” Als het lichaam overvoed wordt en de geest uitgehongerd, raakt alles uit balans.

Dit festival is voor mij een van de tekenen van een herleving van godsdienst die in vele landen te zien valt, zeker onder jongeren. Waar enkele decennia geleden het uitsterven van religie voorspeld werd, lijkt vandaag een omgekeerde beweging bezig. Paul Cliteur, prominent Nederlands atheïst, geeft aan: “Er is een soort van christelijke revival in het Westen. Sommigen nemen het christelijke geloof opnieuw serieus tegen wat zij het doorgedreven individualisme of secularisatie noemen … omdat het een meer ‘wervend project’ biedt dan een ‘koel’ atheïsme.”

Kerkbezoek

Het wordt steeds moeilijker om ernaast te kijken. Vorig jaar kwam paus Franciscus naar België en vulde hij moeiteloos het Boudewijnstadion, 40.000 mensen. Een dag eerder was hij bij de 5.650 jongeren in Hope Happening. De Duitse Seek Conference onder katholieke jongeren trok in januari 21.000 deelnemers. De EO-Jongerendag in Nederland in mei 15.000 jongeren. In Engeland en Wales nam – volgens het rapport The Quiet Revival – het kerkbezoek toe met 2 miljoen in zes jaar tijd; bij jongeren stijgt het van 8 naar 12 procent. In Frankrijk werden met Pasen 10.384 katholieke volwassenen gedoopt én 7.400 jongeren, een toename met 45 procent in een jaar.

In eigen land: op het Art of Faith Festival (Bornem, 2-4 mei) kwamen meer dan 1.500 jongeren samen. En nog net op 7 september waren op Pursuit, een jongerenevent in aanloop naar Franklin Grahams komst, in zaal La Madeleine (Brussel) 1.200 aanwezigen. Ook bekende Vlamingen komen vaker openlijk uit voor hun geloof: schrijvers Kristien Hemmerechts en Christophe Vekeman, voetballer Lukaku en zanger Maksim … Ook op sociale media is religie sterk aanwezig. Knack berichtte er al over “dat Jezus trending is bij jongeren”. Op de VUB en de ULB worden zowel moslim- als christen-studenten steeds meer outspoken over hun geloof, vragen om gebedssamenkomsten te mogen houden, wat erg gevoelig ligt op een vrijzinnige universiteit.

Waarom die groeiende honger naar geloof? Appelleert het aan onzekerheden en angsten, of is het een authentieke geestelijke behoefte?

‘Horizontale’ verklaringen wijzen naar de vele crisissen op het vlak van wereldvrede, klimaat of psychisch welbevinden, eenzaamheid, materialisme en hedonisme die na een tijd gaan vervelen. Een ‘verticale’ uitleg zou zijn: de mens is niet gemáákt voor enkel eten-drinken-­slapen, het beperkte hier-en-nu. Zijn geest is rusteloos en zoekend naar de hogere waaromvragen: er moet toch méér zijn dan dit alles? Oudere generaties hebben zich afgezet tegen het christendom, maar jonge generaties hoeven dat niet: ze kennen het nauwelijks, en er is vaak oprechte nieuwsgierigheid. God, ja, waarom niet?