Lezing Kris Vleugels op de lancering van denktank Inspiratio

Kris Vleugels is voormalig politicus (provincieraadslid 1995-2000), stichter en voorzitter van C’Axent (2004), een beweging die ijvert voor meer ‘C’ (christelijke waarden) in de politiek, en auteur.

Geachte genodigden,

Ik kom uit Limburg en daar doet zich een eigenaardig fenomeen voor, met name in het Genkse: door een grote aanwezigheid van allochtonen, die er soms eigenaardig omgaan met de  Nederlandse taal, heeft een groot deel van de autochtone Genkse jeugd dat taalgebruik overgenomen. Ze hebben het nu over “die meisje” en “mijne broer”, “mè jong, ik weet u brievenbus wonen”.

U mag daarmee lachen, maar er doen zich in heel Vlaanderen onfrisse taalverschuivingen voor. En niet onder invloed van allochtonen.

Ik kan nog een aantal veel voorkomende recente taalcorrupties opnoemen, zoals verkeerde voltooide deelwoorden. “Hij heeft mij geslaan.” “Ze hebben hem ontslaan.” Uitspraken, die ik niet alleen op straat hoor. Ze worden soms zelfs door journalisten in de mond genomen.

Maar ik wil vooral kijken naar steeds meer aanvaarde taalfouten zoals de meervoudsvorm MEDIA.

Media is een meervoud zoals stadia, centra, musea, data. De enkelvouden zijn medium, stadium, centrum, museum, datum.

Tot een of andere taalbarbaar media als enkelvoud is gaan gebruiken: “De media is…” “De media zegt…” “Deze data is onderzocht…” en  meer en meer mensen nemen deze taalfout over, zelfs de media doen dat.

Een ander voorbeeld: De duidelijke ALS/DAN regel, waarbij ALS vergelijkend is en DAN overtreffend “Zo mooi als en mooier dan.” Niet “mooier als” dus.

Hier wordt ontzettend vaak tegen gezondigd en daarom wil men deze regel afschaffen. Gebruik ALS en DAN maar zoals je zelf wilt.

Waarom deze lange inleiding over taal?

Wat er bezig is met onze taal, dat de regels aangepast worden aan de fouten, dat gebeurt met onze ethiek nog veel meer. Eeuwenlang algemeen aanvaarde ethische waarden en normen in onze samenleving zijn de afgelopen decennia overboord gegooid.

En helaas gaat het nog veel verder. Onze normen en waarden worden niet alleen aangepast aan de praktijk, die in een neerwaartse spiraal terechtgekomen is. Nee, daarbovenop worden al degenen, die daar bedenkingen bij hebben, gedemoniseerd.

Conservatief is een scheldwoord geworden, hoewel het behouden van wat goed is, bezwaarlijk fout genoemd kan worden. Denk maar aan het milieu.

De publieke opinie wordt grotendeels gevormd door de media. De pers heeft dus een grotere verantwoordelijkheid dan ze zichzelf toebedeelt. Ze registreert namelijk niet enkel wat er onder de bevolking als algemeen aanvaard wordt beschouwd. Zij heeft de afgelopen dertig jaar mede gezorgd voor een aardverschuiving van de algemene visie op ethiek.

Maatschappelijke uitspraken van mensen met een min of meer religieuze achtergrond, worden afgedaan als ofwel belachelijk ofwel extremistisch.

Enkele voorbeelden die ik van kortbij heb meegemaakt.

  1. Ergens begin deze eeuw – ik was pas voorzitter van een sociale huisvestingsmaatschappij in Limburg – kaartte ik bij politici het groeiende probleem van het woningtekort aan in dit segment van de woningmarkt. Veel te veel alleenstaanden bezetten sociale woningen, die bedoeld waren voor grote gezinnen. Uit de echt gescheiden partners wonen namelijk elk in een grote woning omwille van de kinderen in het kader van co-ouderschap. Ik stelde de politiek voor om aan de oorzaak te werken: echtscheidingen tegengaan door meer steun aan huwelijksbegeleidingsprojecten en het wegnemen van taboes rond de hulpvraag van koppels met relatieproblemen. Ze lachten me net niet uit. “We moeten meer huizen bouwen” was het antwoord. Symptomenbestrijding dus. Er is niets aan de oorzaak gedaan. En vandaag is het tekort aan sociale woningen nog veel groter.
  2. In 2005 organiseerde “Actie voor het Gezin” een mars voor het gezin in Brussel. 5000 deelnemers. DS weigerde er vooraf iets over te melden en zelfs een advertentie werd geweigerd door de toenmalige hoofdredacteur. Het was een vredige betoging waar we ons punt duidelijk maakten: een kind heeft een mama en een papa nodig. Geen homohaat, enkel bedenkingen bij het voorliggende wetsvoorstel voor adoptie.
  3. Toen ik later in het VTM-programma “Recht van Antwoord” gevraagd werd om ons standpunt te verdedigen, was het debat sereen. Er vielen me echter 2 dingen op:
    • De 3 zogenaamde rechters hadden hun politiek correcte oordeel al klaar voor het programma begon.
    • De redactie stuurde aan op polarisatie. In de pauze had ik een gesprekje met een vriend van me, een homo, die in de studio bij het andere kamp zat. We lachten en spraken ontspannen met elkaar. Dat vond de redactie niet leuk. Het kwam me voor dat ze een voorkeur hadden voor een stevig gevecht in hun programma en niet voor een eerlijk gesprek.
  4. Onlangs nog kwam een ongenuanceerd bericht op VRT nieuws over “Amerikaanse Evangelischen in Oeganda” die homohaat zouden aangewakkerd hebben. Perceptie bij de Belg: “Evangelischen zijn homohaters.” Goede journalistiek zou zijn om een Vlaamse evangelische leider hierover te interviewen, los nog van de correctheid van hun gebruikte bronnen, die soms kritiekloos worden overgenomen, wegens tijdsgebrek.
  5. In de Goede Week voor Pasen verschijnen er in de Vlaamse kranten al jaren paginagrote artikels over boeken of zogenaamde wetenschappers, die zouden bewijzen dat de verrijzenis van Christus nooit heeft plaatsgevonden. Geponeerd als waarheid, zonder tegenwoord, zonder kans op reactie (we hebben het geprobeerd: zelfs een lezersbrief van een professor klassieke filologie werd niet geplaatst).

Op deze manier negeren de media een belangrijk deel van de bevolking. Misschien verwachten ze dat deze categorie burgers binnenkort uitgestorven is, maar ze vergissen zich.

Maar niet alles is kommer en kwel. Enkele goede voorbeelden:

  1. In de “Goed Nieuws Krant” van HBVL, april dit jaar: een interview met een paar jonge gelovigen die elkaar gevonden hadden via “Recruits”, een christelijke organisatie. Positief artikel. Zeldzaam, maar goed.
  2. De reeks “Shalom allemaal” op VRT: een mooie inkijk in de chassidisch joodse gemeenschap in Antwerpen.

Maar gelovigen komen over het algemeen te weinig aan het woord in de media. En wanneer dat gebeurt wordt er meestal ofwel meewarig, ofwel verontwaardigd over gedaan. Christenen zijn of naïef, of gevaarlijk. Dat beeld klopt niet en moet dringend verdwijnen.

En daar kunnen de media een grote rol in spelen. Er wordt te vaak OVER bepaalde groepen in de samenleving gesproken en geschreven in plaats van MET hen te gaan spreken. Correcte informatie verkrijgt de pers door de juiste bronnen aan te boren en nooit na te laten het recht op wederwoord toe te passen, bijvoorbeeld door Inspiratio te raadplegen, maar op zijn minst haar persberichten te gebruiken. Ik zie ernaar uit.